Τα όρια του συμβολικού λόγου

   «Ρapa don’t preach»: τραγούδησε  η Μαντόνα συμπεριλαμβανομένου του στίχου «Ι’ve made up my mind / I’m keeping my baby» ( Το αποφάσισα / θα κρατήσω το μωρό μου) το 1986 και αμέσως οι ομάδες υποστήριξης των εκτρώσεων την εκθείασαν ενώ οι κατά των εκτρώσεων ήταν επί ποδός πολέμου. Η ίδια με απόλυτη φυσικότητα απάντησε: «Οι πάντες πήραν στραβά το μήνυμα του τραγουδιού».  Κατά παρόμοιο τρόπο και η Εύα Στεφανή είχε εκθέσει μια βιντεοεγκατάσταση, που απεικόνιζε μία γυναίκα να αυνανίζεται ενώ παράλληλα ακουγόταν  ο εθνικός ύμνος, γεγονός που  ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων και πραγματοποιήθηκε η κατάσχεση της το 2007. Αλλά και το κάψιμο της σημαίας, των θρησκευτικών συμβόλων  και η δημόσια παρέλαση ομοφυλόφιλων διχάζουν την κοινή γνώμη και δημιουργούν αντίπαλα στρατόπεδα. Εδώ, λοιπόν, τίθεται το ερώτημα ποια θα πρέπει να είναι τα όρια της έκφρασης του συμβολικού λόγου; Δύσκολο να καταλήξουμε σε κάποιο καθολικό συμπέρασμα καθώς οι γνώμες διαμορφώνονται με βάση τις προσωπικές εμπειρίες, τα πιστεύω, την νοοτροπία και την κοινωνία όπου ανήκει ο καθένας μας.

  Η Ελλάδα είναι μια χώρα που φημίζεται για τις διαδηλώσεις και τις έντονες πορείες. Στα πλαίσια αυτών των διαδηλώσεων οι αναρχικοί, συνήθως, καίνε την ελληνική σημαία για να εκφράσουν τις απόψεις και την απαξίωση τους προς τη χώρα. Αυτή η πράξη προκαλεί και προσβάλλει τα άτομα που είναι υποστηριχτές των εθνικών συμβόλων. Θεωρούν ότι η σημαία δεν είναι απλά ένα πανί με δύο χρώματα αλλά πάνω της αποτυπώνεται η ελληνική ιστορία, τα ήθη, τα έθιμα, το αίμα που χύθηκε και οι αγώνες που έγιναν για την απελευθέρωση της.  Επομένως, αν συμμεριστούμε αυτή την άποψη είναι αναγκαίο να θεσπιστούν νόμοι, οι οποίοι θα προστατεύουν  τα εθνικά και θρησκευτικά σύμβολα και η τυχόν παραβίαση τους να επιφέρει αυστηρές κυρώσεις.

  Από  την άλλη πλευρά,  υπάρχουν άτομα  που τέτοιου είδους πράξεις δεν τους αγγίζουν,  είτε καίγεται η σημαία είτε ο σταυρός ή  οποιοδήποτε άλλο σύμβολο διότι τα αντιμετωπίζουν ως υλικές οντότητες χωρίς καμία αξία. Αυτοί υποστηρίζουν ότι σημασία έχει η ιδέα που εκφράζουν.  Εξάλλου ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν άνθρωποι άθεοι και αντίθετοι στην έννοια της πατρίδας. Επιπλέον, ζούμε σε μία χώρα με δημοκρατικό πολίτευμα, ο καθένας μπορεί να εκφράζεται με τον τρόπο που επιθυμεί χωρίς κανέναν περιορισμό. Η θέσπιση νόμων  για  την οριοθέτηση του συμβολικού λόγου θα ήταν αντιδημοκρατική και θα περιόριζε την ανθρώπινη έκφραση.

   Σε  μία κοινωνία που ο καθένας έχει δικαίωμα στη διαφορετικότητα και κάθε άτομο έχει το νόμιμο δικαίωμα να πιστεύει στον χριστιανισμό, στο μουσουλμανισμό, στο ναζισμό,  στο τρίπτυχο πατρίς-οικογένεια- θρησκεία ή ακόμη και στην ύλη ή στο τίποτα, θα ήταν ανούσιο να θεσπιστούν νόμοι για τα όρια του συμβολικού λόγου. Γιατί τελικά, δεν ξέρουμε ποια είναι αυτά τα όρια για τον καθένα. Ο καθένας ορίζει τα όρια με υποκειμενικά κριτήρια και δικά του πιστεύω.

  Τα μοναδικά όρια που θα έπρεπε υπάρχουν στον συμβολικό λόγο είναι αυτά που δεν προσβάλλον τα πιστεύω και τις ιδιαιτερότητες των συνανθρώπων μας, αυτά τα όρια δεν θα μπορούσαν να καθοριστούν από τον νόμο. Άρα, είναι χρήσιμο να αλλάξει η νοοτροπία της κοινωνίας, να σεβόμαστε και να αποδεχόμαστε το διαφορετικό.